Yaşar Safkan

Her konuda yazılar...

  • Ağırından
  • Hafifinden
  • Kısa Kısa
  • Google
  • Teknik
    • Programlama Taosu
  • Trafik
    • Park Başarıları
  • Üniversite
  • Link
You are here: Home / Teknik / Anneme Anlatır Gibi: DNS, IP, VPN, Twitter, …

Anneme Anlatır Gibi: DNS, IP, VPN, Twitter, …

07/04/2014 By Yaşar Safkan 1 Comment

Bir önceki yazıya, genel olarak “evet güzel de, teknik olmayan adamlar bunlar ne anlayacak” tepkisi geldi… Haklılar da.

Ben de, “teknik olmayana bunlar nasıl anlatılır, emin değilim” dedim. Ama, ben anlatmazsam, sen anlatmazsan, nasıl anlaşılacak bu işler?

Anneme anlatır gibi anlatmaya çalışacağım. Annem zeki kadındır; yanlış anlaşılmasın. İnternet kullanıcılığı yeni sayılır, bir de yaşı… Benden biraz büyüktür.

Aslında, İntetnet’in çalışma prensibi, telefon sisteminden çok da farklı değil. Hikayeyi bir telefon sistemi hikayesi gibi anlatıp, arada kavramların üstüne basmaya çalışacağım…

Evinize telefon bağlattınız. Bildiğiniz (artık belki çok da kullanmadığınız) sabit telefondan. Daha pek bir şey bilmiyorsunuz. Size, şu kadar bilgi verdiler:

Telefon numaranız:  1255 (eski zaman, numaralar dört haneli)
Bilinmeyen numaralar: 1000

Yani, birisi sizi aramak isterse, 1255 numarayı çevirmesi gerekecek. Siz de birini arayacağınız zaman, numarasını biliyorsanız, çevireceksiniz. Bilmiyorsanız, “bilinmeyen numaralar”a soracaksınız. Oradan numara öğrenilecek. Sonra, çevireceksiniz tabii ki.

Birinci kavram eşleşmesi şöyle:

IP Adresi  <—> Telefon Numarası

Nasıl telefonu olan herkesin bir telefon numarası olmak zorundaysa, İnternet üzerindeki herkesin de bir IP Adresi olmak zorundadır. Yalnız, telefon sisteminden farklı olarak, herkes birbirine servis verir durumda değildir İnternet üzerinde. Dolayısıyla, hepimizin sabit IP Adresi yoktur. Bağlanınca, servis sağlayıcısı tarafından bir tane “geçici” olarak atanır bize…

İkinci kavram eşleşmesi:

Alan Adı <—> İnsan Adı

Arayacağınız insanın telefon numarasını bilmeyebilirsiniz, ama ismini bilmeniz gerekir. İnternet üzerinde de, IP Adresi’ni bilmeyebilirsiniz ama, alan adını bilmeniz gerekir. Mesela, www.twitter.com bir alan adıdır. Mehmet Öztürk de bir insan adı…

Şimdi, diyelim ki Mehmet Öztürk’e telefon etmek istiyorsunuz. Güzel. Ama elinizde numarası yok. Ne yapılacak? Bilinmeyen numaralardan sorulacak. Arıyorunuz 1000 numaralı telefonu. Diyorsunuz ki, “Mehmet Öztürk’ün numarası lütfen”. O da diyor ki, 1287. Teşekkür edip kapatıyorsunuz.

Üçüncü kavram eşleşmesi:

DNS Servisi <—> Bilinmeyen Numaralar

İnternet üzerinde de, belirli bir alan adına bağlanmak istediğinizde, önce gidip onun IP Adresi‘ni öğrenmeniz gerekir. Bu servisi veren şeyin adı da DNS‘tir, yani “Domain Name Service”, ya da Türkçe olarak “Alan Adı Servisi”. Aslında “düz” işlemde, servis ettiği şey alan adı değil, IP Adresi’dir. Alan adını verip, IP Adresini alırsınız.

Şimdi, diyeceksiniz ki, “Ben böyle bir şey hiç yapmadım ki!”. Doğrudur. Bu, tarayıcınız tarafından, siz oraya www.twitter.com yazıp, “enter”a basınca otomatik olarak yapılır. Her şey yolunda giderse, ruhunuz duymaz.

Mehmet Öztürk’ün numarasını kenara yazdınız. Aradınız konuştunuz. Ancak, her gün temizlik esnasında o not ettiğiniz kağıdı çöpe atıyorlar. Siz de yeniden bilinmeyen numaralar servisini arıyorsunuz… İntetnet aleminde de durum budur. Bilgisayar her sefer sormaz ama, çok uzun süre de Alan Adı – IP Adresi eşleşmelerini aklında tutmaz.

Gün geliyor, başınıza şöyle bir olay geliyor: Yine Mehmet Öztürk’le konuşasınız var. Numara yok ortada, kağıt yine atılmış. Arıyorsunuz 1000‘i. “Mehmet Öztürk” diyorsunuz. Karşıdaki, “1111” diyor. Kapatıyorsunuz. Sonra 1111 numarayı arıyorsunuz. Karşınıza bir bant kaydı çıkıyor. “Mehmet Öztürk denen adama ulaşım, işimize gelmediğinden yasaklanmıştır…”

Hmm… Bir gariplik seziyorsunuz. Sanki bu adamın numarası 1111 değildi, olsaydı hatırlardınız. Çöpü falan karıştırıp eski not kağıdına bakıyorsunuz.  E bu adamın numarası 1287 imiş ya önceden!!! O numaradan ararsanız, Mehmet Öztürk’e gayet güzel ulaşabiliyorsunuz…

Dördüncü kavram eşleşmesi:

DNS Zehirleme <—> Bilinmeyen Numaralarda Yalan Söyleme

Bilinmeyen numaralar yalan söylüyor! “Güzel numara” diye düşünüyorsunuz. İnternet’te buna DNS Zehirleme diyoruz. Siz www.twitter.com diye sorunca, size alakasız bir IP Adresi veriyor. Siz de orada ancak “yasaktır” yazısınız görüyorsunuz.

Sürekli çöpten not kağıdı ayıklamakla olmayacağını düşünüyorsunuz ve haklısınız. Biraz araştırıyorsunuz. “Yahu, bu pis telefon şirketinin bana verdiği bilinmeyen numaralar servisinden başka, bilinmeyen numaralar servisi yok mu?” Olduğunu keşfediyorsunuz. Diyorlar ki, 1000‘i arayacağına, 8888‘i ara, orası sana doğrusunu söylesin…

Arıyorsunuz 8888‘i. “Mehmet Öztürk” diyorsunuz. “1287″ diye cevap geliyor. Hayat normale dönüyor…

İnternet’te bu, DNS ayarlarınızı değiştirmeye denk geliyor. İnternet’e bağlanınca, size atanan DNS adresi yerine, başka DNS servisi adresi ayarlıyorsunuz. Google DNS, Open DNS gibi. Daha başkaları da var elbette…

Kısa bir süre sonra, Mehmet Öztürk’ün doğru telefon numarası olan 1287‘yi yine arıyorsunuz. Bu sefer telefon düşmüyor bir türlü… Bu sefer daha ciddi bir tedbir almışlar.  1287‘ye giden aramaları bağlamıyorlar…

Beşinci kavram eşleşmesi:

IP Bloklama <—> Telefon Bağlamama

Hay ben böyle işin… Mehmet Öztürk ile de çok fena konuşmak istiyorsunuz. Araştırıyorsunuz, yolu yok mudur diye. “Vardır” diyorlar. “Nasıl olacak” diyorsunuz. Diyorlar ki, “Mehmet Öztürk zaten yurt dışında aslında. Ona giden telefonları bağlamıyorlar. Ama, bir servis var. Önce orayı arıyorsun. Sonra, onlar üzerinden Mehmet Öztürk’e istediğin gibi bağlanabiliyorsun. Numarası 9999.”

Hah diyorsunuz. 9999 numarayı arıyorsunuz. Bir çevir sesi daha geliyor. 1287‘yi sonra çeviriyorsunuz. Mehmet Öztürk karşınızda!

Altıncı kavram eşleşmesi:

Bu dediğimiz, Proxy veya VPN’e denk geliyor. Telefon sisteminde bunları ayrıştıracak tam bir benzetme yok. Ama, “Proxy” dediğimizi Türkçeye “vekil” olarak çeviriyorlar ve esasen bir tarayıcı ayarı. Tarayıcınız bir siteye ulaşmak istediğinde, direkt olarak ulaşmaya çalışmak yerine, bir “vekil” üzerinden yapıyor bu işi. Bu “vekil makina”da kısıtlamaların dışında yurtdışındaysa, hayat güzel oluyor.

VPN, “virtual private network” demek, yani “sanal özel ağ”. Bu durumda, bilgisayarınız uzaktaki bir bilgisayara bağlanıp, artık tüm amaçlar için sanki orada imiş gibi olabiliyor. Her durumda, aramayı direkt yapacağınıza, bir başka yerden “sektirerek” yapmış oluyorsunuz.

Bir gün, yine alternatif bilinmeyen numaraları, yani 8888‘i arayıp, “Mehmet Öztürk” diyorsunuz. O da size, “1111” diyor. Çok acayip. O da yalan söylüyor!

Nasıl olur bu diye düşünüyorsunuz. 8888 yalan söylemezdi. Sonra 1000‘i yani yalan söyleyeni tekrar arıyorsunuz. Ses aynı ses! Az önce 8888‘e cevap veren ile, 1000‘e cevap veren aynı!!!

Öğreniyorsunuz ki, telefon şirketi, 8888‘in verdiği servisi bozmak için, şunu yapmış: Oraya giden bütün aramaları, çaktırmadan 1000‘e yönlendirip, yine yalan söylüyor!

Yedinci kavram eşleşmesi:

DNS Spoofing <—> Bilinmeyen Numaraları Çaktırmadan Yönlendirme

Haydaa… 8888‘e nasıl ulaşılacak peki? Önce 9999‘u arayıp, oradan 8888‘i arayınca, doğru yere ulaşılıyor. (İnternet’te VPN ile ulaşmaya denk geliyor bu.)

Sonra, düşünüyorsunuz… Yahu bu adamlar eğer 8888‘e giden aramaları yönlendirebiliyorsa… Mehmet Öztürk’e yani 1287‘ye giden aramaları da yönlendirebilir!

IP Spoofing <—> Genel Arama Yönlendirme

İntetnet üzerinde de, IP Spoofing yöntemiyle, bir siteye giden trafiği dinlemeleri veya kendi üzerlerinden geçirmeleri mümkün olabilir… Ama (DNS spoofing hariç) buna henüz yeltenmiş değiller…

Bundan ötesi için, önce kriptografi kısmını anlamamız gerekecek ki, SSL, sertifika falan anlayabilelim…

O kısmı da ikinci bölüme…

 

VN:F [1.9.13_1145]
please wait...
Rating: 5.0/5 (14 votes cast)
Anneme Anlatır Gibi: DNS, IP, VPN, Twitter, ..., 5.0 out of 5 based on 14 ratings
13 I like This

Bunu paylaş:

  • Twitter üzerinde paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • Facebook'ta paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • Linkedln üzerinden paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • WhatsApp'ta paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)
  • Arkadaşınızla e-posta üzerinden paylaşmak için tıklayın (Yeni pencerede açılır)

İlgili

Filed Under: Teknik

Comments

  1. malik says

    26/04/2015 at 09:21

    Gerçekten çok hoş bir yazıydı. Teşekkürler.

    VA:F [1.9.13_1145]
    please wait...
    Rating: 0.0/5 (0 votes cast)

Bir cevap yazın Cevabı iptal et

E-posta hesabınız yayımlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Arama

Popüler Yazılar

  • Daha Çok Kontrol...
  • CV Nasıl Yazılır? Nasıl Yazılmaz?
  • Neden Türkiye'de Hasan Beyin Takımı Olur Da, Beyin Takımı Olmaz?
  • Bitcoin Aldın Mı Abi?
  • İyilik ve Enayilik Üzerine
  • Ömer Cerid'in Ardından...
  • Öğrenemediklerim...
  • Yöneticilik ve Liderlik Üzerine
  • Yazılım yazılsa yazılsa kaç saat yazılır?
  • Online Python Dersi Vereyim Dedim...

Beni takip etmek için

  • Email
  • LinkedIn
  • Medium
  • Twitter
  • YouTube

Son çıkanlar

  • Daha Çok Kontrol… 27/02/2021
  • Ömer Cerid’in Ardından… 05/07/2020
  • Öğrenemediklerim… 03/07/2020
  • Hocalıktan Öğrendiklerim 11/06/2020
  • Eksik İnsanlar… 09/06/2020

Son yorumlar

  • Öğrenemediklerim… için paslanmaz çelik sabunluk
  • İyilik Dediğin Nedir Ki? için küllük
  • Yazılım Kariyerinin Başındakilere Ukalalıklar… için küllük
  • Neden Türkiye’de Hasan Beyin Takımı Olur Da, Beyin Takımı Olmaz? için Murat
  • Hocalıktan Öğrendiklerim için Furkan T

En çok ziyaret edilenler

  • CV Nasıl Yazılır? Nasıl Yazılmaz? Ne belalı iştir şu CV yazmak. Özellikle ilkini. Yalnız, nedense… (64.970)
  • Neden Türkiye’de Hasan Beyin Takımı Olur Da,… Böyle yazı başlığı mı olur? Başlıkları vurucu yapınca daha çok… (11.767)
  • Maliyet Hesabı Maliyet hesabı... Düşündünüz mü hiç, ne kadar önemli bir meseledir… (8.210)
  • Yazılım Kariyerinin Başındakilere Ukalalıklar… İlk defa Google'da duyduğum bir laf var: "Haklıysan ukalalık değildir."… (8.057)
  • Başlatmayın Erken Kalkmanızdan! Gördüğünüz yazı başlığı, ilk düşündüğüm başlığın, üç kademe efendileştirilmiş hali.… (5.374)
  • Agile: Türk Kaşığıyla Amerikan Çikolatası Doğru, onun aslı çikolata değil. Hem çikolata kaşıkla yenmez. Nutella… (5.163)
  • Meslek Seçimi Hikayesi "Meslek sahibi olana meslek seçmesi kolay" dememişler, ben olsam derdim.… (4.522)
  • Tartışmak Nedir, Nasıl Olur? "Tartışmak", kelime kökeni olarak açık şekilde "tart"maktan türemiş bir kelimedir.… (3.880)
  • Maddi-Manevi Değer Pompası Yine kendimi aforoz ettirecek bir yazı ile karşınızdayım. İlk önce… (3.818)
  • Yöneticilik ve Liderlik Üzerine Bunların üzerine yazıp çizen çok... Bir ukalalık da ben edeyim,… (3.551)
  • Arşiv

Sosyal Medya’da

Follow Us on TwitterFollow Us on LinkedInFollow Us on YouTube

Bloga e-posta ile abone ol

Bu bloga abone olmak ve e-posta ile bildirimler almak için e-posta adresinizi girin.

MOST LIKED POSTS

  • Neden Türkiye'de Hasan Beyin Takımı Olur Da, Beyin Takımı Olmaz? (54)
  • Yazılım Kariyerinin Başındakilere Ukalalıklar... (39)
  • CV Nasıl Yazılır? Nasıl Yazılmaz? (27)
  • Öğrenemediklerim... (27)
  • Maliyet Hesabı (23)

Copyright © 2006-2017 · News Pro Theme On Genesis Framework · WordPress

loading Vazgeç
Yazı gönderilemedi - e-posta adreslerinizi kontrol edin!
E-posta kontrolü başarısız oldu, lütfen bir daha deneyin.
Üzgünüm, blogunuz yazıları e-posta ile paylaşamıyor.